Afgańska Perła - Nadia Hashimi

wydawnictwo: Kobiece

tłumaczenie: Pianowska Monika

tytuł oryginału: The Pearl That Broke Its Shell

data wydania: 20 października 2015

liczba stron: 480

„Czasem trzeba wyjść z tłumu, przekroczyć granicę. Zdobyć się na odwagę i wyciągnąć ręce po szansę, jeśli się czegoś bardzo pragnie.”

W moje ręce trafiła kolejna niezwykła książka, która przedstawia charakterystyczny obraz kobiety/ kobiet. Chciałabym powiedzieć, że znów mam dla Was bajkę równą tej o Alladynie. Egzotyczną, romantyczną, trzymającą w napięciu, pozostającą w pamięci oraz przepełnioną filozoficznymi myślami. Jednak niestety tym razem jest zupełnie inaczej. Co prawda historia, którą przeczytałam na długo zostanie w mojej pamięci i trzymała mnie w napięciu do samego końca, jednak bajki już nie przypomina. Bliżej jej do koszmaru lub horroru (i to bez zjawisk nadprzyrodzonych). Mowa tutaj o „Afgańskiej perle” autorstwa Nadii Hashimi, która przenosi nas do zupełnie innego świata…

Jest Kabul, 2007 rok. Rahima i jej siostry tylko sporadycznie mogą uczęszczać do szkoły i rzadko wychodzą z domu. Nie mają braci, a ich ojciec jest uzależniony od narkotyków. Jedyną nadzieję pokładają w pradawnym zwyczaju zwanym bacza posz, polegającym na przebieraniu się dziewczynki za chłopca. Rahima udając przedstawiciela płci męskiej, zyskuje taką wolność i swobodę, o jakich przedtem nawet nie śniła. Przechodzi totalną transformację zmieniającą całej jej dotychczasowe życie. Niemal sto lat temu podobnie postąpiła jej przodkini, Shekiba, co pozwoliło jej przenieść się z małej afgańskiej wioski do przepięknego kabulskiego pałacu.

Świata, który jest niezrozumiały…, na który brak słów. Świata, który jest niezwykle bezlitosny i który sprzyja mężczyznom oraz niejednej szurniętej teściowej. Zastanawiam się, co mam na temat tej historii napisać. Czytałam – nie, pochłaniałam! – tę książkę w totalnej ciszy. Tak jak w przypadku poprzedniej książki, podczas czytania w tle sączył się jazz, tak teraz była głucha cisza. Kolejne strony upływały, a ja lawirowałam między historią kobiety z blizną i jej młodziutkiej wersji z przyszłości. Sama już nie wiem, która historia mną bardziej wstrząsnęła. Która mocniej zapierała mi dech i wywoływała ciarki na ciele oraz bunt pulsujący pod skórą. Czytając kipiałam ze złości i zatapiałam się w żalu nad losem kobiet. Jeszcze chwila, a przeistoczyłabym się w jedną nich! Autorka w swojej książce przytoczyła historię Rahimy i jej praprababki Szekiby. Obie marzyły o innym życiu, obie miały równie trudno – mimo, że dzieliła je czasowa otchłań. Obie również zmieniły swoje przeznaczenie, wymagało to jednak wielkiej odwagi, determinacji oraz siły. Połączyły je dwie osobowości drzemiące w jednym ciele – męska i żeńska. Nie obyło się także bez jeszcze jednego wspólnego mianownika między tymi dwiema postaciami – bólu, który musiały wycierpieć, zarówno fizycznego jak i emocjonalnego. Jest to opowieść o trudnym życiu wszystkich kobiet w Afganistanie. Egzystencji, która jest walką z codziennością, z systemem, tradycjami, wojnami i brutalnością. Kobieta jest czymś podrzędnym, ma rodzić synów, być posłuszna, iść na zawołanie do łoża swojego pana i siedzieć cicho. Nieposłuszeństwo jest solidnie karane. Życie utrudniają nie tylko mężowie, ale także pozostałe żony (jeśli takie są, a przeważnie są) albo teściowe, które odpłacają synowym z nawiązką za to, co je same kiedyś spotkało. Nad tym wszystkim czuwa Allah, który jest nie tylko Bogiem, ale i wymówką. Kobiety żyją w ciągłym strachu i w obłudzie, którą przesiąknięte jest powietrze. Czym więc jest przeznaczenie? Jak od niego uciec? Podpalając się i tym samym wyzwalając z piekła? Czy godzić się na wszystko? A może próbować uciec pod groźbą utraty życia? Życia w spokoju nie zagwarantuje nawet imię oznaczające podarunek (dar) – Szekiba.

„To jest właśnie problem z prezentami, mamo. Że się je rozdaje innym.”

Czytając zasmakujemy codzienności dziewczynki w roli chłopca, czyli prawd kilka o wolności w spodniach. Zobaczymy jak to jest być jedną z żoną wojennego watażki. Pozwiedzamy królewski pałac, wejdziemy do haremu, który jest zdradliwy jak dżungla. Pożyjemy z oszpeconą twarzą i wcielimy się w strażniczki. Utoniemy w opowieściach i marzeniach a także mignie nam cień prawdziwej miłości okupionej śmiercią.

„Afgańska perła” to literacki gruby kaliber. To porządna dawka szoku, buntu, rozgoryczenia i współczucia. Niezrozumienie kulturowe to za mało powiedziane. Nie da się ot tak zapomnieć o historii tych kobiet. Książka Nadii Hashimi wstrząsnęła mną do żywego. Jest to obraz Afganistanu i jego spojrzenia na kobiety. Po przeczytaniu tego opasłego tomiska mam wrażenie jakbym obie te kobiety naprawdę spotkała. Mimo tego horroru, które one przeszły, a który ja widziałam oczami wyobraźni, ta książka ma w sobie piękno. Zwariowałam? Nie. Drzemie w niej siła kobiecości, a to samo w sobie jest piękne. Kochane czytelniczki, to książka, którą warto przeczytać!

„Kiedyś byłam małą dziewczynką, ale potem przestałam.

Kiedyś byłam bacza posz, ale potem przestałam.

Kiedyś byłam córką, ale potem przestałam.

Kiedyś byłam matką, ale potem przestałam.”

Za możliwość przeczytania książki dziękuję Wydawnictwu Kobiecemu

Książka bierze udział w wyzwaniu:

Czytam opasłe tomiska

Klucznik